Thực đơn
Trận_bán_đảo_Kerch_(1942)
Phương diện quân Bắc Kavkaz do Trung tướng Dmitri Timpfeyevich Kozlov chỉ huy, là chủ công của chiến dịch, sử dụng 2 Tập đoàn quân ở thê đội 1 và 1 tập đoàn quân ở thê đội 2 cùng các đơn vị tăng cường, chia làm nhiều đợt đổ bộ lên bán đảo Kerch và tấn công về phía Tây. Thành phần gồm có:
Hạm đội Biển Đen do Phó đô đốc F. S. Oktyabrsky chỉ huy,
Phân hạm đội Azov do Chuẩn đô đốc S. G. Gorskov chỉ huy, huy động 16 pháo hạm, 14 tàu phóng lôi 40 tàu vận tải, 50 tàu đánh cá.
Tập đoàn quân không quân 4 có 450 máy bay
Không quân hạm đội Biển Đen có 200 máy bay
Tháng 12 năm 1941, Đại bản doanh Bộ Tổng tư lệnh quân đội Liên Xô nhận thấy cần mở một hướng tấn công mới ở Krym để giảm bớt áp lực cho Cụm tác chiến ven biển tại Sevastopol. Đồng thời, vị trí này còn có tác dụng như một bàn đạp chuẩn bị cho các trận phản công mùa xuân năm 1942 tại khu vực Krym, loại bỏ nguy cơ đe dọa hướng Bắc Kavkaz từ đường biển, ngăn cản quân đội Đức Quốc xã lọt vào Taman bằng con đường vượt qua eo biển Kerch.[12]
Kế hoạch ban đầu dự kiến đổ bộ 2 tập đoàn quân lên mũi Kerch từ hướng eo biển Kerch và hướng biển Azov. Tập đoàn quân thứ ba đổ bộ lên Feodosya, chỗ hẹp nhất của bán đảo Kerch nối với bán đảo Krym, chia cắt, bao vây và tiêu diệt Quân đoàn bộ binh 42 (Đức) đang đóng tại phía Tây bán đảo Kerch. Mũi tấn công chủ yếu do các Tập đoàn quân 44 và 51 thực hiện. Mũi tấn công trực diện do Sư đoàn bộ binh 320 tiến hành đổ quân lên Kamysh Bugun và Eltigen, thu hút quân Đức về hướng này. Mũi tấn công thứ hai do chủ lực Tập đoàn quân 51 (các sư đoàn bộ binh 224, 398 và Lữ đoàn sơn chiến 12) thực hiện đổ quân lên các vị trí Ossoviny, mũi Khronya, mũi Tarkham và mũi Zyuk, phía bắc thành phố Kerch, đánh vào sau lưng cánh quân Đức đang đối phó với mũi tấn công trực diện tại khu vực Kamysh Bugun. Trong khi Quân đoàn 42 (Đức) đang bận đối phó ở phía Tây Kerch thì chủ lực Tập đoàn quân 44 (các sư đoàn bộ binh 157, 236 và Lữ đoàn xe tăng 63) đổ bộ lên Feodosya và nhanh chóng phát triển lên phía Bắc, cắt rời Quân đoàn 42 (Đức) khỏi chủ lực Tập đoàn quân 11 và bao vây, tiêu diệt.[9]
Hải quân Hạm đội Biển Đen được phân công phối hợp thực hiện các cuộc tấn công đổ bộ ở phía Tây và phía Nam. Trong đó, căn cứ hải quân Novorossyisk dành phần lớn lực lượng phối hợp với Tập đoàn quân 44 trên hướng Feodosya, một phần lực lượng hỗ trợ cho căn cứ Taman trên hướng Tây. Căn cứ hải quân Anapa phối hợp với Novorossyisk trên hướng Feodosya. Căn cứ Taman chủ yếu phối hợp với Sư đoàn bộ binh 302.[13] Phân hạm đội Azov với căn cứ Temryuk và một bến tàu nhỏ ở Kuchugury phối hợp với Tập đoàn quân 51 đổ quân lên phía Bắc Kerch.[14]
Giai đoạn hai của kế hoạch sẽ tùy theo kết quả của giai đoạn 1 để triển khai. Khái quát kế hoạch ở giai đoạn 2 dự kiến tổ chức các cuộc tấn công lên eo đất Perekop, tổ chức quân nhảy dù chiếm eo đất Perekov, phối hợp với Cụm tác chiến ven biển từ Sevastopol đánh ra, bao vây và tiêu diệt Tập đoàn quân 11 (Đức) tại Krym. Nếu kế hoạch này được thực hiện hoàn hảo, quân đội Liên Xô sẽ có một bàn đạp rất đắc dụng để đánh vào sau lưng cánh quân phía Nam của Cụm tập đoàn quân Nam (Đức) đang tiến đến sông Đông và Bắc Kavkaz, loại trừ nguy cơ trên hướng Nam của Mặt trận Xô-Đức.[8]
Tập đoàn quân 11 do Thống chế Erich von Manstein chỉ huy có 12 sư đoàn (Đức) và 4 sư đoàn Romania. Thành phần gồm có:
Tập đoàn quân không quân 4 do trung tướng không quân Alexander Löhr chỉ huy có 6 sư đoàn không quân Đức và 2 sư đoàn không quân Romania. Tại Romania và miền Nam Liên Xô năm 1941-1942, Tập đoàn không quân này có các căn cứ tại Constanţa, Akkerman, Odessa, Nikolayev, Rostov, Novocherkassk có thể trực tiếp yểm hộ cho Tập đoàn quân 11 (Đức).
Cụm hải quân B của Liên quân Đức-Romania hoạt động tại Biển Đen do Phó đô đốc Friedrich-Wilhelm Fleischer chỉ huy gồm 1 hải đoàn pháo hạm (Đức), 2 hải đoàn phóng lôi (Đức), 3 biên đội tàu ngầm (Đức), 4 hải đoàn vận tải (hỗn hợp Đức-Romania) và 2 hải đoàn tuần duyên (Romania).
Tập đoàn quân 11 và Quân đoàn 42 (Đức) hoàn toàn bất ngờ trước cuộc đổ bộ và tấn công nhanh chóng của quân đội Liên Xô trong thời gian 4 ngày cuối năm 1941 và 3 ngày đầu năm 1942 tại Kerch. Một số tướng lĩnh của Cụm tập đoàn quân Nam yêu cầu nhanh chóng đánh chiếm Sevastopol trước khi cánh quân Kerch của quân đội Liên Xô tấn công đến nơi. Tuy nhiên, thống chế Erich von Manstein không nghe theo lời khuyên đó. Ông ta hiểu điều gì sẽ xảy ra nếu quân đội Liên Xô chiếm lại được eo đất Perekop. Ngày 31 tháng 12 năm 1941, bất chấp sự thúc giục của Führer, Erich von Manstein ra lệnh tạm ngừng cuộc công kích Sevastopol và điều một phần lực lượng Đức và Romania đang vây hãm Sevastopol sang hướng Kerch đồng thời đề nghị Tổng hành dinh lục quân Đức tăng viện.[15]
Từ tháng 3 năm 1942, khi quân đội Liên Xô không vượt qua được phòng tuyến Shubino Baigodka - Karagoz Koktebl do 2 quân đoàn Đức và 2 sư đoàn Romania trấn giữ thì Erich von Manstein bắt đầu lên kế hoạch phản công. Ý tưởng phản công của Erich von Manstein là lợi dụng cánh trái của Phương diện quân Krym (Liên Xô) bị suy yếu trong các cuộc công kích nhằm nới rộng phạm vi kiểm soát phía Tây Feodosya để phản công đánh chiếm thành phố này. Sau đó tiếp tục khoét sâu vào cánh trái của Phương diện quân Krym, tiến nhanh ra eo biển Kerch, chặn đường rút lui của Phương diện quân Krym (Liên Xô) qua eo biển Kerch và bao vây, tiêu diệt phương diện quân này. Sau đó, Tập đoàn quân 11 (Đức) mới có thể quay lại thanh toán nốt Cụm tác chiến ven biển của Liên Xô tại Sevastopol.[16]
Thực đơn
Trận_bán_đảo_Kerch_(1942)Liên quan
Tài liệu tham khảo
WikiPedia: Trận_bán_đảo_Kerch_(1942)